Month: September 2022
Աշուն
Ծառեր, թփեր լեցուն միրգ,
Մառան տարան գիրկ ու գիրկ,
Աշուն սնավ։
Տարափ ու բուք փչելով,
Վայուն–մայուն ճչելով՝
Աշուն ծնավ։
Սաղարթ–սաղարթ սարսելով,
Ոսկի տերև դարսելով
Աշուն քնավ։
Առաջադրանքներ
1. Կարդա՛ բանաստեղծությունը՝ առանձնացնելով անծանոթ բառերը:
սարսել-սասանել, շարժել, ցնցել
դարսել-դասավորել, շարել
2. Բացատրի՛ր բառերը
ծնավ-ծնեց
սնավ-սնեց
քնավ-քնեց
3.Նկարի՛ր քեզ դուր եկած հատվածը։
Ծառեր, թփեր լեցուն միրգ,
Մառան տարան գիրկ ու գիրկ,
Աշուն սնավ։
Այստեղ ասվում է, որ ծառերը մրգերով լի են, և մարդիկ տանում են մրգերը մառան որպես պաշար ձմռան համար։
4․ Բացատրի՛ր ոսկի տերև բառակապակցությունը և գործածի՛ր նախադասության մեջ։
Ոսկի տերև նշանակում է ոսկեգույն տերև։
Ոսկի տերևները պարելով իջնում են ցած և ստեղծում ոսկեգույն գորգ։
5. Կադա՛ ընդգծված բառերը և փորձի՛ր բառազույգեր կազմել։
Օրինակ՝ սարսել-դարսել
միրգ-գիրկ, սնավ-ծնավ, փչել-ճչել, տարափ-տարան։
6. Բանաստեղծության պատկերներին համապատասխան ֆոտոշարք պատրաստի՛ր։
Տե՛ս օրինակը
Ներկայացնում է Դավիթ Հարությունյանը
6. Ձայնագրիր բանաստեղծության ընթերցումդ, ֆոտոշարքի կամ նկարաշարի համադրությամբ տեսանյութ պատրաստի՛ր:
Առաջադրանքներ 83, 84
83․ Դի՛ր փակագծերն այնպես,որ հավասարությունը դառնա ճշմարիտ․
ա․ (610+300)-(120-20)=810
610-(300-100):20=600
բ․ 600-(600-500).5=100
600-(300-(500:5))=400
84․ Արտահայտի՛ր
ա․ գրամներով
5կգ=5000գ
7կգ 250գ=7250գ
5ց=500000գ
5ց 12կգ 60գ=512060գ
բ․ ցենտներներով
5տ=50ց
12տ 7ց=127ց
գ․Կիլոգրամներով
12տ=12000կգ
22տ 5ց=22500կգ
4տ 5ց 62կգ=4562կգ
Առասպել Դավթի քարի մասին
Սասունցի Դավիթը հայկական ժողովրդական էպոսի գլխավոր հերոսն է: Նա աչքի էր ընկնում առասպելական ուժով, որը ժառանգել էր հորից՝ Մեծ Մհերից, իսկ նրա հայրը՝ իր հորից՝ Սանասարից, որը գերբնական ծագում ուներ. ծնվել էր Կաթնաղբյուրի ջրից: Նրա մայրը՝ Ծովինարը ծարավ էր զգացել և Կաթնաղբյուրի ջրից մի բուռ լիքը ու մի կիսատ բուռ խմել էր և հղիացել: Լիքը բռից ծնվել էր Սանասարը, որն ավելի ուժեղ էր, իսկ կիսատ բռից՝ Բաղդասարը: Հորեղբայրը մանուկ ժամանակ Դավթին հոտաղ էր դարձրել: Երբ առավոտյան աղջամուղջը տարրալուծվում էր, և սկսում էին տարորոշվել սարերի կատարները, նա հոտը քշում էր դեպի ուղղաձիգ լեռների կանաչապատ լանջերը: Նստում էր քարին, նայում էր չորս կողմն ու հիանում փթթուն, բերրի ծառաստաններով:
Ձեռքն էր առնում հովվական սրինգն ու ողջ օրը նվագում: Մի անդորր ու խաղաղ օր հանկարծ մի հողմ սկսվեց: Մրրկաբաշ քամին արմատախիլ արեց ժայռին աճած կաղնին: Ժայռաբարձունքին ցցված քարը ծառի հետ միաժամանակ պոկվեց ու սկսեց գահավիժել ցած: Ներքևում կանայք ու երեխաներն էին՝ ով աշխատում էր, իսկ ով խաղում: Դավիթը իսկույն վազեց դեպի ստորոտը, կանգնեց քարին ընդդիմակաց և հուժկու բազուկներով կասեցրեց ապառաժի ընթացքը: Լեռան ստորոտին ընկած ժայռաբեկորն այդ օրվանից կոչվեց «Դավթի քարը»:
Մատեմաթիկա 81, 82, առաջադրանքներ
ա 2324 6540 բ 8452 1180 գ 2500 1200
x72 x840 x62 x340 x 160 x320
________ _______ _________ _______ _________ _______
4648 261600 16904 4720 15600 1600
+16268 +52320 +50412 +3540 +1100 +4200
________ __________ __________ __________ _________ ________
167328 5493600 66424 40120 5800 5800
Հաշվի՜ր արտահայտության արժեքը,եթե a=3400:
2458.(a-3339)=149938
3400-3339=61
61.2458=149938
1647.(a-3400)=0
3400-3400=0
1647×0=02
5642.(a-3352)=270816
3400-3352=48
48×5642=270816
9999:(a-3399)=
3400-3399=1
9999:1=9999
Աշխատանքային երգեր
Մեջդ բարի, խնոցի:
Excercise 2
1․ Is your family big or small? My family is small. There are three members in our family, my father, my mother and me.
2. Is your house big or small? Describe your room. My house is small. There is a living-room, two bedrooms and a kitchen in our house. My room is small. The walls are white and the floor is brown in my room. There is a desk and a chair on the left side.
3. When do you get up in the morning? I get up at seven o’clock in the morning. I go to school at eight o’clock.
4. What do you have for breakfast? I have bread and cheese for breakfast. I drink tea or juice in the morning.
5. What subjects do you study at school? We study Mathematics, Russian, English, Armenian, Patriotism, Natural science.
6. Can you name the days of the week? The days of the week are Monday, Tuesday, Wednesday, Thursday, Friday, Saturday and Sunday.
7. What sport do you like? I like football very much. My favorite football team is Real Madrid. I like to swim. I often go to the swimming-pool with my family.
8. Have you got a pet? Tell about your pet. Yes, I have got a dog. He is my good friend. He is white and black. He is 10 years old.
9. What do you usually do in the evening? When I come home, I do my lessons. Then I play football or computer games with my friends. After that I watch TV with my family. Then I go to bed.
10. Do you like weekends? What do you do at weekends? Yes, I like weekends. I have much time to spend with my family and friends. We play a lot of games, we play football. On Sunday I go for a walk with my family. We watch film in the evening.
Աշուն օր
Սևուկ ամպեր վար եկան
Օրան, օրան,
Սարի վրա շար եկան։
Ծագեց առավոտ
Պաղեց, սառավ օդ։
Գոռաց երկինք, բուք արավ,
Հևաց, հևաց.
Ծերուկ երկիր սուգ արավ։
Ճաքեց հեռուն ամպ,
Երկիր դողաց-բա՛մբ։
Բողբոջ արև շող կապեց,
Դողաց, սողաց,
Արյուն-ամպից քող կապեց։
Վառեց լեռան լանջ,
Լեռան ցավատանջ։
Տեղաց անձրև մաղ տալով,
Մարմանդ-մարմանդ,
Հոգնած տերև շաղ տալով։
Առաջադրանքներ
1. Կարդա՛ բանաստեղծությունը և նկարի՛ր քեզ ամենից շատ դուր եկած հատվածը։
2. Բացատրիր արտահայտությունները
վար եկան-իջան
շար եկան-շարվեցին
մաղ տալ-մաղել
շաղ տալ-տարածել
քող կապել-ծածկել
3. Փորձիր քո բառերով պատմել բանաստեղծությունը։
Բանաստեղծությունը նկարագրում է աշունը։ Սև ամպեր են կուտակվում, շարվում սարերի վրա։ Օրերը ցրտում են, երկինքը գոռում է, և հորդառատ անձրև է տեղում՝ տերևները ներքև շաղ տալով։
4 . Գրի՛ր տրված բառերի հականիշները:
վար-վեր
պաղել-տաքանալ
հեռու-մոտիկ
վառել-մարել
5. Դուրս գրիր բանաստեղծության այն տողերը, որոնց մեջ գույն կա։
Սևուկ ամպեր վար եկան։
Լրացուցիչ առաջադրանքներ
4. Ձայնագրի՛ր բանաստեղծությունը և նկարաշարի օգնությամբ տեսանյութ պատրաստի՛ր:
Երաժշտությունն իմ կյանքում
Երաժշտությունն իմ կյանքում շատ փոքր տարիքից արդեն մեծ տեղ է զբաղեցնում։ Ես մեծանում եմ երաժիշտների ընտանիքում։ Տատիկս դաշնամուր է նվագում, հորեղբայրս՝ շեփոր, ճիշտ է, հայրիկս հիմա այլ գործով է զբաղվում, բայց նա նույնպես երաժիշտ է։ Դեռ փոքրուց լսել եմ դաշնամուրի ձայնը, և այն ինձ հոգեհարազատ է։
Այժմ ես ունեմ իմ երաժշտական ճաշակը, որն իմ կարծիքով, անընդհատ փոփոխվում է։ Ես միացնում եմ իմ սիրելի երգերը և բարձր տրամադրությունն արդեն ապահովված է։ Սիրում եմ նաև պարել, մայրիկիս հետ զվարճալի բեմադրություններ ենք անում։ Երաժշտության միջոցով ես կարողանում եմ հասկանալ,թե այդ պահին ինչ է զգում իմ ընկերը կամ իմ ընտանիքի անդամները։ Ես նույնպես կուզենայի սովորել որևէ երաժշտական գործիք նվագել։
Առասպել գամված Արտավազդի մասին
Հայկական հին զրույցը պատմում է, որ շատ տարիներ առաջ, Արտաշես Մեծը, որը Հայաստանին փառք, բարգավաճում ու լիություն էր նվիրել, հիմա հայրենիքից հեռու մահանում էր՝ թախիծը և հայրենիքի կարոտը սրտում: Լացով ու հառաչանքով նա հրաժեշտ էր տալիս իր հայրենի հողին ու չէր կարող պատկերացնել, թե ինչ ապագա է նրան սպասում: Եվ մարդիկ, իմանալով նրա մահվան մասին, իրենց մազերն էին պոկում գլխներից ու դառը հեկեկում էին մայրաքաղաքի պատերի տակ: Միայն Արտաշեսի զավակը՝ արքայազն Արտավազդը, ոչ մի կաթիլ արցունք չթափեց: Նա միայն քմծիծաղ տվեց ու դժգոհությամբ բացականչեց.
— Նա հեռանում է մեզնից, ոնց որ թե ամբողջ երկիրն է իր հետ տանում՜: Ինձ էլ մնում է փլատակների վրա թագավորեմ:
Մահացող արքան լսեց այդ խոսքերը ու օրհնանքի տեղը նրան անեծքներ ուղարկեց:
— Անիծում եմ, որ Արարատի մութ քարայրի պատերը փուլ գան քո գլխին որսի ժամանակ, անիծում եմ, որ այլևս արևի լույսը չտեսնես:
Թագակալելուց հետո Արտավազդը վտարեց երկրի սահմաններից դուրս իր բոլոր եղբայրներին ու քույրերին, և միաժամանակ փոխելով բարի ու առաքինի մարդկանց անգութ ու դաժան մարդկանցով: Երկիրը ցնցվեց նոր տիրակալի անարդարություններից: Եվ մի անգամ Արտավազդը պատրաստվեց որսի գնալ: Քարայրի վրայով կամուրջը անցնելուց հետո նրա ձին հանկարծ սայթաքեց, ընկավ անդունդը ու ձիավորի հետ միասին անհետացավ հավերժ: Անցան տարիներ ու հաջորդ թագավորը՝ Տիգրանը, իմացավ գիտուն մարդկանցից, որ անիրավ Արտավազդը երկաթյա շղթաները ձերքերին բանտարկված է լեռան խորը քարայրներից մեկում:
Արդեն երկու հազար տարի է, որ նա փորձում է ազատվել իր շղթաներից: Կատաղի շները կրծում են այդ շղթաները, որոնք օրեցօր թուլանում են: Քայց այն րոպեին, որ շղթաները պիտի հողին ընկնեն, գալիս են դարբինները, շներին դուրս են քշում ու նորից են ամրացնում բարակած երկաթները Արտավազդի ձեռքերի վրա:
Ասում են, որ եթե հանկարծ Արտավազդը ազատվի իր շղթաներից ու դուրս գա իր բանտից, ամբողջ աշխարհում կտիրեն չարը ու անարդարույունը: Միայն դարբիններն են իրենց աշխատանքով պահում աշխարհը ինքնաքանդումից: