Ժամանակով մի քաղաք է եղել՝ Նուկիմ անունով: Անունը կա, բայց տեղը մինչև հիմա հայտնի չէ: Այս քաղաքը ցուրտ է եղել՝ երկու ձմեռ, մի ամառ: Մի օր ժողովուրդը հարայ-հրոցով հավաքվում, ափ է առնում քաղաքի առաջավոր մարդկանց դռները.

-Էս քաղաքում էլ ապրել չի լինի, սառանք, ախպեր, սառանք: Ելեք պատգամ գնացեք թագավորի մոտ, գնացեք, թագավորին ասեք, թե որ երկու ամառ, մեկ ձմեռ չանի՝ մենք էս քաղաքում է՜լ մնացողը չենք:

– Ժողովրդի կամքը սուրբ է, – ասում են առաջնորդները, որ քաղաքի խելոքներն են լինում, խորհրդի են նստում և որոշում թագավորի մոտ գնալ խնդրելու և, թագավորի սիրտը շահելու համար էլ մի քսակ ոսկի նվեր են տանում ժողովրդի կողմից: Շինում են մի երկար նիզակ, նիզակի ծայրից կախում են քսակը և «թագավոր, որտեղ ես, գալիս ենք քեզ մոտ», ասում են քաղաքի առաջավորներն ու ճամփա ընկնում:

Մի ավանի միջով անցնելիս, տեսնում են խանութպանի մեկը կրակի բոցի պես մի բան է ծախում: Դրա տեսքը շատ է հրապուրում Նուկիմ քաղաքի պատգամավորներին:

– Էտ ի՞նչ ես ծախում, ախպեր, – հարցնում են նրանք:

– Տաքդեղ, – պատասխանում է խանութպանը:

Առաջին անգամն են տեսնում տաքդեղը, առաջին անգամն են լսում տաքդեղ անունը:

-Ուտելու բա՞ն է, – հարցնում են նրան:

– Ուտելու բան է, բա ո՜նց, – պատասխանում է խանութպանը:

– Որ էդպես է, մի կշեռք էդ ասածիցդ տուր:

Ավագ պատգամավորը տաքդեղից մի հատ կծում է, բերանը մրմռում է, աչքերը արցունքոտվում են, նետում է մյուսին, սա էլ մի կտոր կծում է, նետում է մյուսին: Էսպես մինչև վերջին պատգամավորը: Բերանները մրմռալով, աչքերը արցունքոտելով, խանութպանին հայհոյելով՝ շարունակում են ճանապարհը: Մի ուրիշ ավանով անցնելիս տեսնում են խանութպանի առաջ սալաների վրա դարսված… չեն իմանում ինչ:

– Էդ ի՞նչ ես ծախում, ախպեր:

– Խաղող:

Առաջին անգամն են տեսնում խաղողը, առաջին անգամն են լսում խաղողի անունը:

– Ուտելու բա՞ն է,- հարցնում են նրանք:

– Էն էլ ո՜նց, – պատասխանում է խանութպանը:

– Դե, մի կշեռք տո՛ւր:

Վճարում են, առնում, ուտում, համը բերաններն է մնում: Շրթունքները լիզելով, խանութպանին օրհնելով` շարունակում են ճանապարհը:

Մի ուրիշ ավանով անցնելիս տեսնում են խանութպանի մոտ կտոր-կտոր ճերմակ բաներ:

– Էդ ի՞նչ ես ծախում:

– Շաքար:

Շաքա՞ր….Ո՛չ տեսել էին, ո՛չ լսել:

– Ուտելու բա՞ն է,- հարցնում են նրանք:

– Էն էլ ո՜նց:

– Դե, մի կշեռք տո՛ւր:

Վճարում են, առնում, կռթկռթալով ուտում, համը բերաններն է մնում:

Գնում են, գնում, գիշերը վրա է հասնում: Նիզակը տնկում են գետնի մեջ, քսակով ոսկին ամրացնում նիզակին, իրենք պառկում են շուրջը, միամիտ քնում: Գողը ինչպե՞ս կարող է բարձրանալ վերև, նիզակի ծայրից կախված քսակը առնել, իսկի խելքի մոտ բա՞ն է:

Հակառակի պես գիշերը մի ճամփորդ է անցնում էդ տեղերով, տեսնում է մի տնկած ձողի շուրջը մարդիկ անուշ քնել են: Վեր է նայում` ձողի ծայրից բան է կախված: Վար է բերում ձողը, բաց անում քսակը, մեջը՝ դեղին ոսկի: Ոսկին դատարկում է իր խուրջինի մեջ, փոխարենը քսակի մեջ խիճ ու ավազ է լցնում, ձողը նորից կանգնեցնում:

Առավոտը Նուկիմ քաղաքի խելոքները շարունակում են իրենց ճանապարհը: Հարցնելով հասնում են թագավորանիստ քաղաքը: Գնում են, թագավորի դռանը կանգնում: Դռնապանը իմաց է տալիս պալատականներին, սրանք էլ թագավորին, թե Նուկիմ քաղաքից պատգամավոր են եկել: Թագավորը հրամայում է ներս կանչել նրանց:

Պատգամավորները թագավորին գլուխ են տալիս և բարև բռնած կանգնում են: Ավագ պատգամավորը քսակը մոտեցնում է թագավորին և ասում.

– Թագավո՛րն ապրած կենա, մենք Նուկիմ քաղաքի ժողովրդի կողմից ենք եկել խնդրանքով: Էս մի քսակ ոսկին էլ ժողովրդի կողմից քեզ նվեր ենք բերել: Մեր քաղաքը շատ ցուրտ քաղաք է. երկու ձմեռ, մեկ ամառ: Թե որ երկու ամառ, մեկ ձմեռ չանես, էլ մեր քաղաքում մենք մնացողը չենք, լավ իմացած լինես:

Մյուս պատգամավորները գլխով հաստատում են նրա ասածը:

Թագավորի գանձապահը, որ վերցրել էր քսակը, թագավորի ականջին փսփսում է, թե ոսկու տեղ խիճ ու ավազ է:

Թագավորը մտածում է` սրանք նպատակո՞վ են ոսկու տեղ խիճ ու ավազ բերել, թե՞ միամիտ սրտով: Փորձելու համար հրամայում է` նրանց առաջ մի մատուցարան սև սալոր դնեն` սև բոլոճների հետ խառը: Պատգամավորները վրա են պրծնում. ավագ պատգամավորն ասում է.

– Տղե՛րք, առաջ ոտավորն ուտենք` չփախչեն, անոտը մեր ծառան է:

Թագավորը տեսնում է նրանց խելքի չափը և դառնալով նրանց` ասում է.

– Գնացե՛ք ձեր տները, մինչև տեղ հասնեք, մեկ էլ ամառը եկած կլինի:

– Թախտիդ հաստատ մնաս, – ասում են պատգամավորները և ուրախ-զվարթ վերադառնում են իրենց քաղաքը:

Ստեղծագործական աշխատանք

Իսկ հետո ի՞նչ եղավ․․․

Փորձի՛ր հեքիաթի համար նոր ավարտ հորինել։

Առաջադրանքներ

1. Բացատրի՛ր ընդգծված արտահայտությունները։
2. Տեքստից դո՛ւրս գրիր բարդ բառեր։
3. Բնութագրի՛ր Նուկիմ քաղաքի բնակիչներին։
4. Հեքիաթից դո՛ւրս գրիր նուկիմցիներին բնորոշող հատվածները։
5. Բնութագրի՛ր թագավորին։
6. Դո՛ւրս գրիր թագավորին բնորոշող հատվածը։
7. Մանրամասն նկարագրի՛ր Նուկիմ քաղաքը։ Ինչպիսի՞ն կլինի նրանց շուկան, դպրոցը, տները, փողոցները։ Շուկայում ինչե՞ր են վաճառում և այլն․․․
8. Խորհո՛ւրդ տուր նուկիմցիներին։
9. Ի՞նչ է սովորեցնում այս հեքիաթը։
10. Հեքիաթը ինչպե՞ս կվերնագրես։

• 1․ Տրված թվերը ներկայացրու՛ կարգային գումարելիների գումարի տեսքով։

2․ Որքանո՞վ կմեծանա 567 թիվը, եթե նրա գրության ձախից կցագրենք 8 թվանշանը։

8567

Կմեծանա 8000անգամ։

3․ Համեմատի՛ր

4․ Կատարի՛ր գումարումը և ստուգի՛ր հանումով 

36124+13211=49335

   36124              -49335
+ 13211               13211

   49335                36124

5․ Կատարի՛ր բազմապատկում և ստուգի՛ր բաժանումով:

112 .7=784
.112             -784|7
7              7    |112

 784                -8

7

-14

14

0

6. Կատարի՛ր մնացորդով բաժանումը, ապաստուգիր ճիշտ ես կատարել այն։ 

39:7

    39|7

35|5

4

7.  Քանի՞ ժամ է 4օր 3ժամը

4օր 3ժամ=99ժամ

8.  6 տարի առաջ քույրն ու եղբայրը միասին 8 տարեկան էին։ Քանի՞ տարեկան  կլինեն նրանք միասին 6 տարի հետո։

 Կլինեն 20 տարեկան։

9.  Գնացքը կայարանից դուրս եկավ ժամը 6․40-ին և տեղ հասավ նույն օրը՝ ժամը 20․15-ին։ Ինչքա՞ն ժամանակ էր գնացքը գտնվում ճանապարհին։

14ժամ 35րոպե

10. Երկու լուցկու հատիկ տեղափոխելով ստացիր ճիշտ մաթեմատիկական հավասարություն։

 

Проснулся я рано. Солнце только стало подниматься. Вдруг вижу: спешит паучок по дереву. Вот он прикрепил свою паутину к листочку и стал ждать. Солнце поднялось выше. Дунул ветер. Он оторвал паутину, и она полетела. Паутина поднималась всё выше и выше. Паучок сидел на маленьком листочке как капитан корабля. Он, наверное, знал, куда и зачем ему лететь.

Вопросы и задания.

1. Какое время года описывается в этом рассказе?                          В рассказе описывается осень.
2. Что делал паук?                 Паучок спешил по дереву.
3. Что он прикрепил к листочку?   Он прикрепил свою паутину к листочку.
4. Где сидел паучок?             Паучок сидел на маленьком листочке.
5. Почему рассказ называется «Капитан-паук»?               Паучок сидел на маленьком листочке как капитан корабля. Он, наверное, знал, куда и зачем ему лететь.

Отгадайте загадки:

Пусты поля,
Мокнет земля,
Дождь поливает.
Когда это бывает? – Осень

Дни стали короче,
Длинней стали ночи,
Кто скажет, кто знает,
Когда это бывает?  –  Зима

Он идет, а мы бежим,
Он догонит все равно!
В дом укрыться мы спешим,
Будет к нам стучать в окно,
И по крыше тук да тук!
Нет, не впустим, милый друг! – Дождь

Летит, а не птица, Воет, а не зверь. – Ветер

Листья желтые летят,
Падают, кружатся,
И под ноги просто так
Как ковер ложатся!
Что за желтый снегопад?
Это просто –  Осень

По лесной дороге шёл паучок и нёс на спине мешок из паутины. Он шёл и день, и ночь, и ещё день. Вдруг он увидел маленькую лошадку.

– Куда ты идёшь? – спросила лошадка.

– В город.

– До города далеко. Тебе помочь? – спросила лошадка.

– Помоги, – сказал паучок и сел на лошадку со своим мешком.

– Что у тебя в мешке? – спросила лошадка.

– Потом увидишь, – ответил паучок и сразу же заснул от усталости.
Лошадка поскакала по дороге. В лесу стало быстро темнеть. Лошадка остановилась. Вдруг подъехал грузовик.

– Что вы тут делаете? – спросил грузовик.

– Едем в город. Но я очень спешу, а лошадка устала, – ответил паучок.

– Садитесь ко мне в кузов, – сказал грузовик.

Грузовик поехал по дороге. И конечно же, он спросил, почему они спешат.

– Паучок, – сказала лошадка, – везёт в своём мешке что-то очень важное. Они проехали поле. Потом машина с лошадкой и паучком въехала в город. Она остановилась на большой площади. Там было много людей. Все они спешили на работу.

– Посмотрите, что я привёз! – крикнул паучок.

Он развязал свой мешок. Из мешка вылетели жёлтые листики. И сразу все поняли – наступила золотая осень.

Послетекстовые задания:

Кто шёл по лесной дороге?
По лесной дороге шёл паучок.

Что нёс паучок?
Он нёс на спине мешок из паутины.

Кого он увидел?
Он увидел маленькую лошадку.

Кто поскакал по дороге?         Лошадка поскакала по дороге.

Почему лошадка остановилась?        В лесу стало быстро темнеть.

О чём спросил грузовик паучка?     Он спросил, почему они спешат.

Где остановилась машина с лошадкой и паучком?                                    Она остановилась на большой площади.

Что крикнул паучок?                   -Посмотрите, что я привёз! – крикнул паучок.

Что привёз он в город?                    Он развязал свой мешок. Из мешка вылетели жёлтые листики.

Какое время года наступило?Наступила золотая осень.

Համեմատիր

385<4589              385<4589
22024<22316        22024<22316
653216<653231    653231=653231
35647=35647       120024>119924

 

Աստխանիշները փողարինիր անպես որպիսի ստանաս անհավասարություն։

7412>7404    52785<52915
6507>657      406754<406954

 

Թվերը դասավորիր նվազման կարգով։

999999, 24555, 23659, 9811,  9689, 620, 612, 9:

 

Հաշվիր արտահատության արժեքը։

434000

Interviewer: Good day, Eminem.
Eminem: Good day.
Interviewer:Can you tell me about a typical day in your life?
Eminem:Yes, sure.
Interviewer:So, what time do you get up?
Eminem: I get up at 8 o’clock. I go to the gym at 9 o’clock.
Interviewer: What time do you have breakfast?
Eminem:After gym I come home, I have a shower, then I have breakfast at 10 o’clock. I have tea, boiled eggs, bread and butter.
Interviewer:What do you do after breakfast?
Eminem: At 12 o’clock I go to my music studio to work. I write songs, music.
Interviewer: When do you have lunch?
Eminem: I have lunch at 3 o’clock at the studio.
Interviewer:What do you do after work?
Eminem: Usually, I have no much time for rest. I have interviews, concerts. I always work hard.
Interviewer: What time do you have dinner?
Eminem: Sometimes I have dinner at 8 o’clock with my friends at a cafe or at a restaurant. Then I come home, I watch TV and I go to bed at about 12 o’clock.
Interviewer:Thank you. You really have a busy day.
Eminem: Thank you, too.

 

Ամեն, ամեն ինչ ոսկեզօծվել է,

Ոսկի են թվում տերև ու ճյուղ,

Ուր որ նայում ես, դեղին բոցեր են,

Դեղին հրդեհ է և դեղին ծուխ:

Ջրվեժը, առուն, ծառը, ծտերը

Աշնան քամուն են ծափահարում:

Քամին է այս ծով գանձերի տերը,

Այս ոսկու տերը՝ մեծահարուստ:

Առաջադրանքներ 

1. Ընթերցի՛ր բանաստեղծությունը և բացատրի՛ր ընդգծված տողերը:

2. Առանձնացրո՛ւ փոխաբերությունները և բացատրի՛ր։

3. Տրված բառակապակցությունները գործածի՛ր նախադասություններում։

դեղին բոցեր, աշնան քամի, ոսկե աշուն, ոսկեզօծ ծառ։

4. Ինչպիսի՞ տրամադրություն հաղորդեց քեզ այս բանաստեղծությունը: Մեկնաբանի՛ր:

5. Փորձի՛ր արձակ պատմել բանաստեղծությունը: Մուտքագրի՛ր պատումդ և ձևավորի՛ր այն բանաստեղծությանը համապատասխանող քո հեղինակային ֆոտոնկաներով կամ նկարներով:

Լրացուցիչ առաջադրանքներ

4. Աշնանը նվիրված դասական մեղեդիներ փնտրիր համացանցում և այս բանաստեղծության տրամադրությանը առավել համապատասխանող ստեղծագործությունն առանձնացրու:

5. Պատճառաբանի՛ր ընտրությունդ և նշի՛ր քո նախընտրած մեղեդու հեղինակին:

6..Լուսանկարի՛ր քո բակի, կամ բնակավայրի աշունը և բանաստեղծության տողերի ու երաժշտության համադրությամբ, կարաոկե պատրաստի՛ր:

Գրիր որևե թիվ։ Այդ թվին գումարիր 125։ Ստացված թիվը մեծացրու 5 անգամ։ Արցյունքը փոքրացրու 625:

 

1 (155+125=).5=1400
2 1400-625=880

 

Գրիր որևե թիվ։ Բազմապատկիր 10ով։ Ստացված արտադրյալը 150ով։ Արդյունքը բազմապատկիր 10ով։

 

1 (20.10.10=)150
2 350:10=35