Վարդան Մարտիրոսյան

Գյուղատնտեսություն կենդանիների, բույսերի, սնկերի և սննդի համար օգտագործվող այլ կենսաբանական արտադրանքների բազմացումն ու բուծումն է։ Գյուղատնտեսությունը ամենակարևոր ոլորտներից է, որը գործնականորեն առկա է բոլոր երկրներում։ Աշխարհի գյուղատնտեսությունում զբաղված է մոտ 1 մլրդ. տնտեսապես ակտիվ բնակչություն։

Նախադասություն

А. Упражнение 1. Ответьте на вопросы.
1. Кого ты видел на улице? (друга) 2. Кого Ахмед хорошо знает? (Рашида)
3. Кого спрашивает преподаватель? (студента и студентку) 4. Кого мы видим в
классе? (Виктора, Марию, Анну) 5. Кого слушают студенты? (декана) 6. Кого она
знает? (подругу) 7. Кого студенты хорошо понимают? (преподавательа) 8. Кого
ты видел в поликлинике? (доктора и медсестру).
Упражнение 2. Слова из скобок поставьте в нужном падеже.
1. Я вижу мою (подругу). 2. Они внимательно слушают  (преподавательа).
3. Он видит … (Андрей). 4. Мы часто видим … (Мария). 5. Преподаватель
спрашивает … (Самир). 6. Ты знаешь … (Ахмед)? 7. Вчера мы видели …
(Анна и Виктор) в театре.

Գնացի ջաղաց: Ջաղացպանն ինձ ուղարկեց փայտի: Ման եկա, ման եկա, շատ փնտրեցի,
փայտ չգտա: Վերջը գտա մի քեթուկ/կոճղ/: Խփեցի, խփեցի, շատ խփեցի ոտքով ու քարով,
դուրս չեկավ տեղիցը: Ասացի.
-Ա՛յ քեթուկ, ի՞նչ քաջ ես: Ասաց.- Թե որ քաջ եմ, ինչո՞ւ է կացինն ինձ կտրում:
-Ա՛յ կացին, ի՞նչ քաջ ես. – Թե որ քաջ եմ, ինչո՞ւ է դարբինն ինձ ծեծում:
-Ա՛յ դարբին, ի՞նչ քաջ ես.- Թե որ քաջ եմ, ինչո՞ւ է երկինքն ինձ տանում:-Ա՛յ երկինք, ի՞նչ քաջ ես.- Թե որ քաջ եմ, ինչո՞ւ է ամպը երեսս ծածկում:
-Ա՛յ, ամպ, ի՞նչ քաջ ես.- Թե որ քաջ եմ, անձրևն ինչո՞ւ է մեջիցս վայր թափվում:
-Ա՛յ անձրև, ի՞նչ քաջ ես.- Թե որ քաջ եմ, ինչո՞ւ եմ գետնին թափվում:
-Ա՛յ գետին, ի՞նչ քաջ ես.- Թե որ քաջ եմ, ինչո՞ւ է ինձ վրա խոտ բուսնում:
-Ա՛յ խոտ, ի՞նչ քաջ ես.- Թե որ քաջ եմ, տավարն ինչո՞ւ է ինձ արածում:
-Ա՛յ տավար, ի՞նչ քաջ ես.- Թե որ քաջ եմ, ինչո՞ւ է գայլն ինձ ուտում:
-Ա՛յ գայլ, ի՞նչ քաջ ես.- Թե որ քաջ եմ, շունն ինչո՞ւ է փախցնում ինձ:
-Ա՛յ շուն, ի՞նչ քաջ ես.- Թե որ քաջ եմ, ինչո՞ւ է ծեծում ինձ պառավը:
-Ա՛յ պառավ, ի՞նչ քաջ ես.- Թե որ քաջ եմ, ինչո՞ւ ինձնից չի վախենում մուկը:
-Ա՛յ մուկ, ի՞նչ քաջ ես.- Թե որ քաջ եմ, ինչո՞ւ է բռնում ինձ կատուն:
-Ա՛յ կատու, ի՞նչ քաջ ես.- Այո, քաջ եմ, և այս մեծ տան պահողն եմ, մկներին մահ տվողն
եմ, սուփրի ծայրին նստողն եմ, մեր շան աչքի գրողն եմ:

Վերլուծություն
Ինձ այս պատմվածքը շատ դուր եկավ։ Այս պատմածքում տղան գնում եր բոլորին ասում եր «ի՞նչ քաջ ես» իսկ նրանք ասում էին, որ ինչ վոր մեկը նրանից ավելին է։ Նա այդպես հասավ քեթուկից մինջեվ կատվին։ Բայց անսպասելի կատուն ասու՝մ է, այո ես քաջ եմ։ Այս պատմվածքում ասվում է, որ եթե ուժեղին գովաս նա նրանից ավելիինին կհիշի որովետև նա աշխատում է որպիսի ավելինին հասնի իսկ եթե անգործ գող կատվին ասես, որ նա քաջ է կասի որ այո ես բոլորից քաջ եմ։ Հիմիկվա աշխարհը ավելի շատ նման է կատվին որովհետև բոլորը մտածում են որ նրան ինչին հասելեն ուժեղները շատ հեշտ է։

285. Տրված բայերի հրամայական ձևե՛րը կազմիր:
Օրինակ՝
գրել – գրի՛ր – գրեցե՛ք, աղալ – աղա՛ – աղացե՛ք:
2. Սիրել-Սիրի՛ր-սիրեցե՛ք, կանչել-կանչի՛ր-կանչեցե՛ք, նկարել-կկարի՛ր-նկարե՛ք, լսել-լսի՛ր-լսե՛ք, նստել-նստի՛ր-նստեցե՛ք, կանգնել-կանգնի՛ր-կանգնե՝ք, զանգել-զանգիր-զանգե՛ք, կապել-կապի՛ր-կապեցե՛ք, փրկել-փրկի՛ր-փրկե՛ք, կապկպել-կապկպի՛ր-կապկպե՛ք, կոտրատել-կոտրատի՛ր-կոտրեցե՛ք, կապոտել-կապոտի՛ր-կապոտե՛ք։
Բ. Խաղալ, սողալ, կարդալ, գնալ, մնալ, գոռալ։
286. Տրված բայերը հրամայակա՛ն դարձրու և Բ շարքի բայերի հրամայական ձևերով կազմիր նախադասություններ:
Ա. Հեռանալ-հեռացե՛ք, գոհանալ-գոհացի՛ր, վախենալ-վախեցի՛ր, կամենալ-կամեցի՛ր, հասնել-հասի՛ր, թռչել-թռչի՛ր, մեռնել-մեռի՛, կորչել-կորի՛, փախչել-փախչել։
Բ. Ուտել, գալ, տալ, լինել, տեսնել, ելնել:
Բորշտ կե՛ր թեչե դուրս չես գնա։
Շուտ արի՛ միհատ բան պատմեմ։
Իմ 1000 դրամը տու՛ր։
Ես այդ տեղ չեմ եղե՛լ ինձ մի մեղադրեք։
Ես իմ աչքերի տեսածին՛ եմ հավատում։
Ես այս սարը ամենից
287 Հրամայի՛ր և արգելի՛ր (տե՛ս օրինակը): Կետադրությանն ուշադրությո՛ւն դարձրու:
Օրինակ՝
հավաքել – հավաքեցե՛ք կամ հավաքե՛ք – մի՛ հավաքեք:
Մաքրել – մաքրեցե՛ք – մի՜ մաքրեք:
Գնալ – գնացե՛ք – մի՜ գնաք կամ մի՜ գնացեք:
Հեռանալ – հեռացե՛ք – մի՛ հեռանաք կամ մի՛ հեռացեք:
Վճարել, հաշվել, հանել, գումարել, գողանալ, բարձրանալ, խաղալ, խոսել, փորել, գիտենալ, մոտենալ:

288. Դպրոցում և տանը գործածվող հրամաններ (հրամայական նախադասություններ) գրի՛ր: Կետադրությանն ուշադրությո՛ւն դարձրու։
Ժխտական խոնարհում
289. Նախադասությունները ժխտական դարձրո՛ւ։ Ինչի՞ միջոցով արեցիր:
Օրինակ՝
Նա երեկոյան բակում էր: – Նա երեկոյան բակում չէր:
Ձկների բնակարանը ծովն է:
Հատուկ նշված տեղով անցավ փողոցը։
Առանց ջրի կյանք կա:
Ճահճուտներում փարթամ խոտ ու հսկա ծառեր կան:
Առակագիր Կռիլովը երկար ժամանակ աշխատեց Պետերբուրգի
հանրային գրադարանում:
290. Նախադասությունները ժխտական դարձրո՛ւ։ Ի՞նչ փոփոխություններ կատարեցիր:
Opptuuly
Մարդը թափահարում է դրոշակը։ – Մարդը չի թափահարում՝ դրոշակը։
Խաչմերուկում շարժումը կառավարում է լուսակիրը:
Այդ լճի ջրերը սառչում են:
Նա իր երգը հորինել է ժողովրդի համար:
Շունչը պահած մարդը կարողանում է ջրի տակ մի րոպեից ավելի
դիմանալ:
Նա հետաքրքրվում էր ամեն ինչով:
Նրա հարցերի թիվը հիմա մեծացել է:
Երկու գրքերն իրարից տարբերվում են։

Բայը ցույց է տալիս գործողություն։ Բայի ուղիղ ձևերն ունեն – ել կամ -ալ վերջավորություն (խոսել, խաղալ):
Բայն ունի երեք դեմք` (I, II, III), և երկու թիվ (եզակի, հոգնակի), որոնք արտահայտվում են բայական համապատասխան վերջավորություններով կամ օժանդակ բայի ձևերով (եմ, ես, է, ենք, եք, են, էի, էիր, էր, էինք, էիք, էին):
Բայը կարող է ցույց տալ ներկայում կատարվող, անցյալում կատարված կամ դեռ չկատարված, կատարվելիք գործողություն։ Ըստ դրա էլ բայն ունի երեք ժամանակ` ներկա (գրում եմ), անցյալ (գրել եմ, գրեցի, գրում էի) և ապառնի (գրելու եմ, գրեմ, կգրեմ, պիտի գրեմ):

Ներկա ժամանակ

Long long ago the animals had no tails or very small ones. One day the Lion asked all the animals to come to him to get good tails. It was cold that day and it was raining. The hare had only a short little tail but he did not like to go out and said to the other animals, “Please, bring me a tail. I can’t go anywhere when it rains.”

“What tail do you want to have?” the animals asked him.

“Oh, any tail will be good for me. But it must not be too long or too short.”

Some time later the animals came back and each animal had a beautiful tail. But nobody brought a tail for the hare.

I think that some of them forgot about the hare, some had no time, some could not find a good tail for the hare.

But I know this: if you must do something, don’t ask others to do it for you. Don’t forget about the hare with his short little tail!

Tail-պոչ

Hare-նապաստակ

Long-երկար

Short-կարճ

Forget-forgot-մոռանալ

(USUALLY) 1. My working day (begins) seven o’clock. I (gets) up, (to switch) on the radio and (to do) my morning exercises. It (to take) me fifteen minutes. At half past seven we (to have) breakfast. My father and I (to leave) home at eight o’clock. He (to take) a bus to his factory. My mother (to be) a doctor, she (to leave) home at nine o’clock. In the evening we (to gather) in the living room. We (to watch) TV and (to talk). 2. My sister (to get) up at eight o’clock. 3. She (to be) a schoolgirl. She (to go) to school in the afternoon. 4. Jane (to be) fond of sports. She (to do) her morning exercises every day. 5. For breakfast she (to have) two eggs, a sandwich and a cup of tea. 6. After breakfast she (to go) to school. 7. It (to take) her two hours to do her home- work. 8. She (to speak) French well.